Tien jaar Sophia Aeterna
In 2022 heeft Sophia Aeterna haar tweede lustrum gevierd, met als thema Homo Universalis. Op deze pagina blikken we terug op dit lustrum: op het thema, de activieten die we hebben georganiseerd en de lustrumreis naar Sicilië!

Dies
Onze vereniging is opgericht op 21 maart 2012. Vergeleken met de lange traditie van de klassieke talen in Leiden lijkt Sophia met haar tienjarig jubileum nog piepjong. Toch is het mooi om te zien dat Sophia en haar activiteiten na tien jaar stevig verankerd zijn binnen onze opleiding. Zo zien we dat in tien jaar een hoop kan gebeuren. Sophia heeft in haar bestaan al veel gedaan en geleerd, geborreld en gebarbecued.

Op de pagina Programma kun je meer vinden over hoe we het lustrum hebben gevierd, zowel op de dag zelf als de rest van de maand. Wil je meer weten over de oprichting van onze studievereniging? Ga dan snel naar Vereniging > Geschiedenis!

Thema: Homo Universalis
Op 10 november werd het thema onthuld door middel van een spetterend filmpje en een interessante lezing! Hieronder kun je dit epische filmpje nog een keer bekijken.

 

Lustrumactiviteiten
Een lustrum moet feestelijk gevierd worden, en dat hebben we dus ook gedaan! De hele maand maart zat volgepakt met allerlei lustrumactiviteiten. Hieronder lees je meer over deze activiteiten.

1 maart: Lustrumontbijt
4 maart: Rondleiding Rijksmuseum
9 maart: Lasergamen
14 maart: Sophia Pubquiz
18 maart: Lustrumymposium
21 maart: Dies Natalis
25 maart: Lustrumdiner + feest

Lustrumontbijt (1 maart)
We hebben de lustrummaand goed afgetrapt met een ontbijt op 1 maart. Sophia Aeterna had heerlijke ontbijtzakje samengesteld, waarmee we lekker en gezellig hebben ontbeten om het lustrum goed te beginnen!

Rondleiding Rijksmuseum (4 maart)
Op vrijdagmiddag 4 maart hebben wij een bezoek gebracht aan het Rijksmuseum, waar we een rondleiding hebben gekregen over de kunst uit de Renaissance.

Lasergamen (9 maart)
Op 9 maart van hadden we een wel heel speciale activiteit: lasergamen in het Arsenaal!

Sophia Pubquiz (14 maart)
Ervaren oud-bestuursleden hebben op 14 maart met een pubquiz onze kennis van de geschiedenis van Sophia op de proef gesteld!  Want waarom is Sophia eigenlijk opgericht? Wat weet jij van alle 10 besturen? Hoe komen we eigenlijk aan de pedelstaf? En wie heeft er in de meeste commissies gezeten?

Lustrumsymposium (18 maart)
Op 18 maart hebben wij Leidse classici ons bij het Lustrumsyposium ondergedompelt in disciplines waar we misschien niet van nature affiniteit mee hebben. Het doel van dit symposium was om onszelf te ontpoppen tot ware homines universales door de grenzen van ons vakgebied op te zoeken: Robert Vinkesteijn, Bob van Velthoven en Theo Krispijn hebben ons meer geleerd over geneeskunde, economie en muziek in de oudheid.

Dies Natalis (21 maart)
Op 21 maart viert Sophia Aeterna haar dies natalis. Bij een verjaardag hoort natuurlijk taart en daarom hebben wij gezamenlijk taart gegeten om de dies van Sophia feestelijk te vieren. ’s Avonds is er ook nog geborreld bij De Keyzer.

Lustrumdiner en -feest (25 maart)
Op vrijdagavond 25 maart hebben we de lustrummaand feestelijk afgesloten met een gezamelijk diner bij Burgerzaken en aansluitend het lustrumfeest! Het thema van dit feest was ‘Homo in de breedste zin van het woord’. De interpretatie ervan is dus aan jou! Het feest vond plaats in De Eeuwige Student, Wassenaarseweg 1.

Lustrumreis
In het kader van het tweede lustrum van Sophia Aeterna is er van 31 augustus tot 5 september 2022 een extra speciale reis gemaakt, namelijk naar het lustrumwaardige Sicilië! Hier hebben een dertigtal afgevaardigden van Sophia Aeterna zich tot ware homo universales weten te ontpoppen. Hieronder volgt een kort verslag van wat we allemaal gedaan hebben op deze reis.

Woensdag 31 augustus
Om zo lang mogelijk in Sicilië te verblijven en daar zoveel mogelijk culturele activiteiten te kunnen ondernemen vertrokken we al vroeg vanuit Nederland. We verzamelden om 5:00 uur ’s nachts op vliegveld Rotterdam The Hague Airport. Hier deelden we de programmaboekjes uit aan alle slaperige deelnemers. Na een vlucht van 2,5 uur kwamen we om 9:30 aan op het vliegveld in Palermo. Vanaf daar gingen we met de bus naar het hotel om in te checken. Ondertussen was het tijd om te lunchen, maar na een korte pauze was het al snel weer tijd om te beginnen met het programma. We begonnen met een gezamenlijke wandeling door de stad en begaven ons als eerste naar de Cattedrale di Palermo, waar één van de commissieleden, namelijk Benjamin, de groep wat over de bijzondere kathedraal vertelde en in het algemeen over de geschiedenis van Palermo. We hebben de kathedraal uitgebreid van de buitenkant bekeken en hebben ook een rondje in de kathedraal gemaakt om vervolgens te concluderen dat de buitenkant stiekem toch wat mooier was dan de binnenkant. Na het bezoek aan de kathedraal gingen we als groep naar het volgende programmapunt, de imposante Palazzo dei Normanni waar op meerdere verdiepingen kunst kon worden genoten. Het absolute hoogtepunt van het museumcomplex was ongetwijfeld de Capella Palatina, de persoonlijke kapel van de Normandische koningen van Sicilië in hun stadspaleis. Elke vierkante meter van deze toch niet al te kleine twaalfde-eeuwse kapel was op elegante wijze volgestouwd met ontelbare stukjes Byzantijns mozaïek in alle kleuren. In talloze afbeeldingen en figuren werd de heilsgeschiedenis afgebeeld op een achtergrond van fonkelend goud. Het palazzo huisde verder nog een grote parlementszaal, statige middeleeuwse -en vroegmoderne vorstenvertrekken, twee moderne kunsttentoonstellingen en tropische koninklijke tuin. Na het museumbezoek keerden we weer terug naar het hotel. Aan het eind van de middag hebben we ten slotte nog met de hele groep een avondwandeling door de binnenstad van Palermo gemaakt waar commissielid Benjamin ons wederom rondleidde en ons verblijdde met allerlei leuke wetenswaardigheden. Hierna kon ieder zijn eigen weg gaan om een plekje op te zoeken om op eigen gelegenheid in groepjes te dineren.

Donderdag 1 september
Na een vermoeiende eerste dag was er alweer vanaf 9:00 uur ’s ochtends in twee hotelkamers ontbijt, verzorgd door de commissie. Om 9:45 begon het programma namelijk alweer met een bezoek aan de Barokkerk de San Domenico waar in 1848 de Siciliaanse Onafhankelijkheidsrevolutie begon. Hierna gingen we naar het prachtige Museo Archeologico Regionale Antonio Salinas waar rond een bijzondere binnentuin de vondsten van verschillende opgravingen op Sicilië (onder andere uit Selinunte) te zien waren. Na de lunch was het de beurt aan de volgende kerk: de Santa Maria dell’Ammiraglio (de Heilige Maria van de Admiraal, de admiraal in kwestie is Georgios van Antiochië). Helaas bleek deze kerk onverwachts niet open te zijn op het moment van bezoeken – hoewel de website anders aangaf – maar gelukkig was dit door enige improvisatie geen probleem. De meesten waren blij met een kort moment rust na reeds een vrij druk programma achter de rug te hebben gehad en enkelen hebben in die tijd het naastgelegen koepelkerkje, de San Cataldo, bezocht wat wel open bleek te zijn. Deelnemers hebben zelf voor de toegang betaald, maar dit hebben we achteraf terugbetaald. Na deze onverwachte pauze konden we echter wat eerder verder met de rest van het programma en zochten we (na een wandeling door een wat mindere buurt van Palermo) de Castello della Zisa op, een kasteel wat in 1165 door koning Willem I van Sicilië als zomerverblijf was gebouwd en oorspronkelijk deel was van een groot park met een luxe watertuin. Een aantal jongetjes van een jaar of acht waren zo aardig om ons toeristen de weg te wijzen naar dit kasteel om vervolgens erg pienter geld hiervoor te vragen wat we ook gegeven hebben. Eenmaal in het kasteel konden we met een audiotour (die helaas niet voor iedereen beschikbaar was omdat ze geen dertig apparaatjes hadden) de Islamitische kunst die daar tentoongesteld werd bewonderen. Iedereen kon hier zelf rondkijken en daarna was er eventjes wat vrije tijd in de stad voordat we weer zouden verzamelen om gezamenlijk te dineren in restaurant Il Siciliano. Dit was erg goed voor de groepsdynamiek, hierdoor trok iedereen niet telkens met dezelfde mensen op maar mengde iedereen met elkaar.

Vrijdag 2 september
Iedereen was al behoorlijk vroeg uit de veren aangezien de bus om kwart voor negen bij het hotel voor de deur zou staan. Dee buschauffeur maakte zijn Italiaanse reputatie niet waar en was zelfs wat eerder dan de afgesproken tijd aanwezig. We gingen voorspoedig op weg naar de eerste bestemming: de Tempelvallei in Agrigento. In de bus kregen we via de microfoon een inleiding over het antieke Agrigento van promovendus Bob van Velthoven. Eenmaal op locatie kregen we een rondleiding van onze andere promovendus Henric Janssen. Hierdoor weet iedereen onder andere dat de antieke naam van Agrigento Akragas is en dat de tempelvallei eigenlijk helemaal geen vallei is. We hebben op meerdere plekken stil gestaan om naar Henric te luisteren en werden soms ook zelf uitgedaagd om onze hersens te kraken. Na iets meer dan twee uur daar te hebben rondgelopen was het tijd om met de bus naar de volgende bestemming te vertrekken, naar de Villa Romana del Casale. Dit was een mooi opgezet museum waarbij we de gelegenheid hadden om 3500 m2 aan prachtige mozaïeken te bewonderen. Bij elk mozaïek stond wel een bordje met Engelse informatie waardoor iedereen hier in een kleine twee uur zelf alles kon bekijken. Velen van ons waren gefascineerd door de vreemde dieren die op de mozaïeken te bewonderen waren (o.a. duiven die als onder het juk gespannen paarden een wagen trokken) en ook de zogenaamde bikinimeisjes trokken de aandacht. Tot spijt van velen moesten we echter echt om 17:00 uur weer bij de bus staan om naar Catania verder te reizen. De buschauffeur heeft ons vervolgens veilig en wel bij het hostel gebracht. Na hier te hebben ingecheckt, kon iedereen zelf op pad om Catania te verkennen en om op eigen gelegenheid een lekker hapje te eten.

Zaterdag 3 september
Op onze eerste volledige dag in Catania stond ons om 10:00 uur een rondleiding te wachten in en rond het Museo Civico, gevestigd in het Castello Ursino. Onze gids Vanessa stond ons voor het museum op te wachten, omdat ze graag eerst wat wilde vertellen over de buitenkant en geschiedenis van het kasteel. Het heeft namelijk de tand des tijds ontzettend goed doorstaan: aardbevingen en vulkaanuitbarstingen raakten het kasteel niet. Wel was duidelijk te zien hoe de lavastroom uit 1693 vlak langs het kasteel was gestroomd, en er aan de kustkant zo’n 2,5 kilometer land bij heeft gegeven. Ook vertelde de gids over de vele verschillende heerschappijen die over het eiland hebben geheerst door de tijd heen, en zich in het kasteel hadden gevestigd, waaronder de Arabieren, Normandiërs en de Spanjaarden. Tegenwoordig bevat het kasteel veel kunst: zo zijn er vele inscripties te vinden (onder andere uit de Terme Achilliane die we de laatste dag zouden bezoeken) en bevat het een mooie verzameling schilderijen en standbeelden. De rondleiding was een ontzettend mooie toevoeging omdat het ons meer inzicht heeft verschaft in de geschiedenis van Catania (waar we die dag voor het eerst waren), en de belangrijkste delen van het kasteel.

Vervolgens zijn we om 12:00 op pad gegaan naar het Romeinse theater van Catania uit de tweede eeuw. Het lag heel bijzonder opgesloten tussen verschillende andere gebouwen, waardoor het vanaf de straat niet zichtbaar was. Hier heeft een van onze promovendi ons verteld over de meer klassieke geschiedenis van Catania, aan de hand van de vele verschillende namen die de stad door de eeuwen heen heeft gedragen.

Na dit bezoek was het tijd voor de vrije middag. Hiervoor hadden wij in het programmaboekje een aantal suggesties gedaan, zoals een bezoek aan de botanische tuinen of het Palazzo Biscari, of juist aan het strand of ander natuurschoon. Verschillende plannen zijn ten uitvoer gebracht: een kleine groep heeft het strand bezocht, anderen hebben op eigen gelegenheid de stad verkend. Zo heeft een ieder op een eigen tempo de schoonheid van Catania kunnen aanschouwen.

Zondag 4 september
Op deze zonnige dag gingen we om 7:30 met de bus van Catania naar Syracuse. De bus reed snel door, dus we waren al voor openingstijd bij onze eerste activiteit van de dag: archeologisch museum Paolo Orsi. Na een echte Italiaanse koffie mochten we het museum in. Het was een groot museum met zowel vele kleine archeologische vondsten uit de vroege periode, als grote(re) beelden uit de Romeinse periode. Deze afwisseling was erg fijn om te hebben, want er was veel te zien. Na het museum liepen we vijf minuten naar het bijna aangrenzende archeologisch park. Daar was het erg druk, want het was een stralende zondag en de kaartjes waren gratis. Niettemin hadden we een mooie tour, allereerst naar het grote theater, waar PhD’ers Henric Janssen en Bob van Velthoven wat vertelden over de site en de geschiedenis. Daarna mocht iedereen naar eigen goeddunken het park bezichtigen om met eigen ogen te zien wat antieke schrijvers ons al hadden beschreven.

Lunch, cannoli eten of een duik kon allemaal in de pauze, want we verzamelden pas weer om 16:00 bij het volgende museum. De temperaturen waren gestegen tot 36℃, dus de zee was een populaire keuze. In het museum van Archimedes en Leonardo da Vinci splitsten we de groep op, een helft kon de modellen van Leonardo da Vinci bekijken en sommige zelfs gebruiken, de andere helft ging naar het grote plein met de Duomo. Na 45 minuten wisselden de groepen. De kathedraal was eerst een tempel van Athena, met dorische zuilen, later omgebouwd tot kathedraal en ook nog zo’n 150 jaar een moskee. Door een aardbeving is het ooit herbouwd en dit keer met Korinthische zuilen. Al deze invloeden zijn nog steeds te zien in het gebouw en dat liet de veelbewogen geschiedenis zien. 

 Dwalend door de schattige steegjes van het witte Syracuse werd er avondeten gescoord, de laatste blikken op de havens en de oude tempels geworpen en met het vallen van de duisternis stapten we in de bus naar Catania.

Maandag 5 september
Onze laatste dag zijn we om 10:00 uur  begonnen met een bezoek aan het Museo Diocesano. Dit museum bevindt zich naast de kathedraal van Catania, en spreidt een grote collectie religieuze kunst tentoon. Zo hebben we relikwieën van talloze heiligen kunnen zien, veel gouden en zilveren kerkelijke gebruiksvoorwerpen, en een mooie pinacotheek. Na de tocht naar boven langs acht verschillende zalen, kwamen we terecht op het panoramische dakterras van het museum: vanaf hier hadden we prachtig uitzicht op de kathedraal, en het centrale plein van Catania.

Tussen het museum en de kathedraal bevonden zich de Terme Achilliane: de overblijfselen van een Romeins badhuis uit de 4e eeuw. Hier kregen we ook toegang toe met een combiticket dat we hadden aangeschaft voor het museum, de thermen en het klooster, waar we later die dag nog naartoe zouden gaan. De thermen waren erg bijzonder: er stroomde nog altijd water doorheen, en hoewel lang niet alles meer over was (er waren nog zo’n drie ruimtes te herkennen), kon je zeker nog de sporen zien van de Romeinse tijd: op de muren waren nog resten te zien van wandschilderingen, en de structuur gaf een goede indruk van hoe het zo’n 1500 jaar geleden geweest moet zijn.

Na een korte lunchpauze stond ons om 13:00 een rondleiding te wachten door het Monastero dei Benedettini San’Nicolò l’Arena. Onze gids Giovanni nam ons mee door het klooster, dat door de tijd heen een heleboel had doormaakt. Aangezien het klooster momenteel een universiteitsgebouw is, is normaal gezien de toegang tot een groot gedeelte van het klooster niet toegankelijk voor bezoekers, maar met een gids hebben we een aantal bijzondere plekken van het klooster kunnen zien: originele mozaïekvloeren, de originele funderingen, de kelders, en nog veel meer. De rondleiding was een erg waardevolle toevoeging: Giovanni wist ons veel te vertellen over wat we allemaal zagen, en vooral ook over de geschiedenis van het klooster: Sicilië heeft door de jaren heen een significant aantal natuurrampen te verduren gekregen, zoals een vulkaanuitbarsting in 1669, en een aardbeving in 1693. Heel bijzonder was dat het klooster de lavastroom heeft overleefd: de lava stroomde langzaam naar beneden, waardoor men tijd had een soort muur om het klooster heen te bouwen zodat het bewaard zou blijven. Dit was ook nog terug te zien: naast het klooster staat een grote “muur” van lavasteen, en het gedeelte van de stad ligt ook significant hoger dan de rest van de stad. Helaas bleek het tevergeefs toen 25 jaar later een grote aardbeving toch het oorspronkelijke klooster vernietigde.

Om 14:30 heeft Benjamin als lid van de reiscommissie ons nog langs een aantal kerken voor Sant’Agatha geleid: deze waren helaas niet te bezoeken van binnen, maar gaf ons wel een goed beeld van de geschiedenis van de kerken voor Sant’Agatha in Catania en het verhaal rond deze heilige.

Vanaf 16:00 had men nog de tijd om laatste souvenirs te bemachtigen en voor een gevulde maag te zorgen, voordat we om 19:00 de bus pakten naar het vliegveld van Catania. Met een beetje vertraging, maar gelukkig wel veilig en wel kwamen we rond 03:30 ‘s nachts terug in Leiden.

 

Nogmaals bedankt aan het Leids Universiteits Fonds (LUF) en de Faculteit Geesteswetenschappen voor het mede mogelijk maken van deze reis!